Zarządzanie wodą

Zarządzanie wodą w rolnictwie ma fundamentalne znaczenie dla plonowania roślin. Prowadzenie nawodnień sprowadza się w zasadzie to dwóch decyzji: kiedy i ile nawodnić? Aby podjąć te decyzje właściwie musimy wiedzieć jaka jest aktualna zawartość wody w glebie i czy jest ona właściwa dla danej rośliny uprawnej w tym czasie. Każdy gatunek, a nawet odmiana w ramach gatunku może mieć inne preferencje optymalnej wilgotności gleby. Dlatego nawodnienia oparte na pomiarach wilgotności gleby są kluczowe, zwłaszcza przy rosnącej częstotliwości susz. Pozwala to na efektywne wykorzystanie wody, zwiększając plony. Racjonalne zarządzanie wodą staje się ważnym aspektem zrównoważonego rolnictwa, a działania te są niezbędne dla zapewnienia trwałego dostępu do wody i ochrony środowiska.

Znajomość indywidualnych potrzeb wodnych roślin jest podstawą dla efektywnego gospodarowania wodą w rolnictwie. Nawadnianie, oparte na obliczeniach parowania lub wilgotności gleby, umożliwia dostosowanie dawek wody do różnych faz rozwojowych roślin. Istotne są także nawadnianie przeciwmrozowe i kontrola nawodnienia w sezonie pozbiorowym. Dostosowanie nawadniania do fazy wzrostu roślin pozwala oszczędzać wodę i energię. Metody, takie jak czujniki wilgotności gleby, ewapotranspiracja, czy obserwacja wizualna, są używane, choć każda ma swoje zalety i ograniczenia. Woda deszczowa jest korzystnym źródłem nawadniania, jednak jej gromadzenie może być wyzwaniem, a korzystanie z niej wymaga przestrzegania odpowiednich regulacji.

Najczęściej stosowaną przez rolników metodą określania potrzeb nawodnień, pozostaje w praktyce metoda wizualna, oparta o obserwację stanu uwilgotnienia gleby bądź stanu roślin. Z oczywistych względów metoda ta jest dalece niedoskonała, ponieważ często po okresie posusznym opady deszczu zwilżają tylko wierzchnią warstwę gleby, więc ocena uwilgotnienia jej powierzchni może sugerować dostatek wody, podczas, gdy poniżej warstwy uwilgotnionej, w strefie korzeni, występuje przesuszenie profilu glebowego. Podlewanie uprawy do osiągnięcia nasycenia gleby może okazać się nieekonomicznie - woda z gleby nasyconej odcieknie zwykle w ciągu jednej doby do zawartości wilgoci odpowiadającej polowej pojemności wodnej. Rolnik traci całą tę nadmiarową objętość wody wraz substancjami odżywczymi mającymi postać jonów łatwo rozpuszczalnych, jak K2O+ i NO3–, które trafiają do wód gruntowych i je niepotrzebnie zanieczyszczają.