Zarządzanie substancjami odżywczymi

Optymalne zarządzanie substancjami odżywczymi w rolnictwie, zwłaszcza w obszarach szczególnie narażonych, ma kluczowe znaczenie dla opłacalności i bezpieczeństwa środowiskowego. Bilans nawozowy, uwzględniający składniki mineralne i organiczne, stanowi podstawę optymalizacji nawożenia. Planowanie nawożenia, oparte na bilansach składników, oraz dokładna dokumentacja praktyk nawozowych mają duże znaczenie dla utrzymania równowagi między dostarczaniem a pobieraniem składników, co ma bezpośredni wpływ na plony. Zróżnicowane nawożenie uwzględniające erozyjność terenu jest istotne, szczególnie na obszarach erodowanych, gdzie gleby na zboczach wymagają obfitszego nawożenia, a gleby na wierzchowinach i w dolinach – mniejszego.

Forma chemiczna nawozów mineralnych istotnie wpływa na ich dostępność dla roślin. Składniki pokarmowe, zwłaszcza azot, podlegają różnym przemianom w glebie, decydując o tempie ich przyswajalności. Nawozy azotowe w postaci azotanowej działają szybko, podczas gdy forma amonowa jest wolniej przyswajana. Nawozy potasowe, z reguły zawierające chlorek potasu, mają złożony wpływ na żyzność gleb. Niedobory przyswajalnego potasu są drugim czynnikiem ograniczającym plony. Fosfor, mało ruchliwy w glebie, jest dostępny roślinom tylko w bezpośrednim sąsiedztwie korzeni. Nawozy fosforowe, takie jak superfosfaty, wymagają odczynu gleby w określonych granicach pH. Formy organiczne fosforu stanowią istotny procent jego całkowitej zawartości w glebie. Dezaktywacja fosforu w glebie zachodzi głównie przez wytrącanie w postaci trudno rozpuszczalnych soli z glinem, żelazem i wapniem.

Nawożenie dolistne stanowi skuteczną interwencję, zwłaszcza w fazie intensywnego wzrostu roślin, gdy pobieranie składników pokarmowych przez korzenie jest utrudnione. Jest szybkim sposobem uzupełniania mikroelementów, magnezu, azotu i potasu. Wymaga odpowiednich warunków pogodowych i zastosowania składników w formie chelatowej. Nawożenie precyzyjne, element rolnictwa precyzyjnego, opiera się na technologiach takich jak nawigacja satelitarna i komputerowe sterowanie. Ma na celu minimalizację strat i optymalne dostarczanie nawozów, uwzględniając zróżnicowane potrzeby roślin na polu. Wykorzystuje m.in. mapowanie gleby, analizy przedsezonowe, czujniki stanu odżywienia roślin i mapowanie plonu. Nawożenie zlokalizowane podczas siewu, popularne w uprawie roślin szerokorzędowych, pozwala dostarczyć nawozy tam, gdzie są najbardziej potrzebne, minimalizując jednocześnie wpływ na chwasty.